De moed van imperfectie 

Scherven brengen geluk, toch?

Ze zeggen dat scherven geluk brengen. Die uitdrukking komt vanuit de overtuiging dat het geluid van iets dat breekt, demonen of boze geesten weg zou jagen. Er zijn hele tradities om deze overtuiging heen gebouwd. In sommige landen is het gebruikelijk dat er glazen kapot worden getrapt op een bruiloft, zodat je de kansen op een gelukkig huwelijk vergroot.  

In onze taal is de uitdrukking met name bedoeld om iemand die iets laat vallen een hart onder de riem te steken. Want iets dat kapot is of is gebarsten is minder waard en wordt in de meeste gevallen weggegooid of ver weg gestopt. 

De moed van imperfectie

Vaak werkt het ook zo met mensen. Er gebeurt van alles in je leven, je maakt een heleboel mee en er ontstaan barstjes in je geluk, je optimisme, je energie. Soms vliegen de figuurlijke scherven zelfs om je hoofd. We weten het allemaal: dat overkomt echt iedereen. Maar toch lijkt het soms alsof jij de enige bent die kleerscheuren oploopt in je leven. Want je hoort van bijna niemand over de dingen die niet lekker lopen. Om nog maar te zwijgen over wat je om je heen ziet. Want dat lijkt vaak wel een aaneenschakeling van succesverhalen. Als je zo naar jouw omgeving kijkt, dan kan dat je ontzettend onzeker maken. Ben jij nou toch de enige die het van tijd tot tijd zwaar heeft? 

Wanneer jij denkt dat jij de enige bent die niet van succes tot succes leeft is de kans groot dat jij de neiging krijgt om wat jij meemaakt ook maar zoveel mogelijk te verstoppen. Hulp vragen voelt dan heel spannend. De moed van imperfectie ontbreekt je vaak.

Tegenovergesteld effect

Eigenlijk gebeurt er iets raars: Jij verstopt al jouw imperfecties, je vrienden en familie doen dat misschien ook wel. Gewoon omdat jij bang bent om afgewezen te worden of er niet écht bij te horen of dat je wordt gezien als zeurpiet of…vul maar in. En zo lijkt het er uiteindelijk voor jou misschien wel op dat jij de enige bent die worstelt met onzekerheid. Natuurlijk overdrijf ik een beetje.

Want de meeste mensen hebben gelukkig wel een paar mensen in hun leven, waarmee ze wel hun onzekerheid delen. Maar de realiteit is dat vooral vrouwen, moeite hebben om zich te laten zien, gewoon zoals ze zijn. Inclusief de dingen die niet lekker lopen. Het helpt ook niet dat de boodschap die je om je heen ziet is dat er een soort magische mogelijkheid is om een lang en gelukkig leven te leiden. Vooral op sociale media kom je dit tegen. Eigenlijk een volledig maakbaar leven. Het lijkt er dan op dat je alleen maar keihard hoeft te werken, heel hard moet dromen of vooral heel erg moet geloven dat alles dat jij uit het leven zou willen halen er ook daadwerkelijk uitkomt.

Maakbaar leven?

Ik geloof niet in een maakbaar leven. Want hoe ziet dat er dan uit als je een (chronische) ziekte hebt, als je op dagelijkse basis te maken hebt met lijden of als je omkomt in de verplichtingen rondom één van je lievelingsmensen, je kind met een beperking? Is dat dan aan jezelf te wijten? Nee, maakbaarheid geloof ik niet in.

Wat ik wel geloof is dat er veel meer mogelijk is dan dat wij op het eerste gezicht voor mogelijk houden. Dat alles uitvogelbaar is. Misschien niet op de manier die je eerst voor ogen had, maar met een beetje creativiteit kom je een heel eind. Bovendien geloof ik dat je heel vaak een keuze hebt in hoe je met situaties die op je pad komen, om kunt gaan. Lees dit blog maar eens over Edith Eger, een overlevende van Auschwitz. Die laat zien hoe je altijd een keuze hebt.

Toch heb jij misschien vaak de neiging om jouw keuzes, jouw mindset, jouw invloed ondergeschikt te maken aan alles wat er mis is. Je wilt je het allerliefst verstoppen, zodat jouw falen, jouw littekens of jouw imperfectie onzichtbaar blijven voor de mensen om je heen. Je imperfecties laten zien vraagt moed ten slotte. 

Mijn eigen barsten

Ik heb natuurlijk, net als jij, een heleboel barsten opgelopen in mijn leven. Op allerlei vlakken. Ik heb letterlijk de littekens in mijn huid die me herinneren aan tegenslag. Al vallen die gelukkig nogal mee in mijn geval en heb ik ze nooit gezien als iets waardoor ik me wilde verstoppen. Maar ik heb ook barsten en littekens opgelopen op andere terreinen in mijn leven. En ik weet dat het leven niet maakbaar is. Mijn leven in elk geval niet. Er zijn teveel factoren die een rol spelen. 

Toch denk ik dat je jouw eigen invloed op je welzijn en geluk niet moet onderschatten. Er zijn zoveel mogelijkheden om wél invloed uit te oefenen. Neem alleen al het feit dat ons brein neuroplastisch is gemaakt en dat we door oefening, daadwerkelijk aanmaak van nieuwe hersenstructuren kunnen activeren. Structuren die ons helpen om ons te richten op wat wel goed is en die ons veerkrachtig maken na tegenslag.

De moed van imperfectie

Ik geloof dat het belangrijk is dat je leert leven vanuit het gevoel dat je de moeite waard bent. De moeite waard om jouw zorgen te delen met de mensen om je heen. Waardevol genoeg om ‘wat zullen anderen wel niet denken’ los te laten en te gaan leven vanuit de overtuiging dat je er toe doet. Brené Brown schrijft in haar boek: de moed van imperfectie over die reis van loslaten van de angst om afgewezen te worden naar bezield en authentiek leven. Een aanrader!

Ik ben ervan overtuigd dat als je in staat bent om je kwetsbaarheid en imperfectie te omarmen, dat je vanuit daar zoveel moois te bieden hebt aan de mensen om je heen. Al is het alleen maar dat zij de lessen die jij hebt geleerd kunnen toepassen voordat zij in de valkuilen stappen waar jij net uit bent geklommen. Maar dat niet alleen. Door jezelf, inclusief jouw imperfecties, te accepteren zul je gaan groeien in zelfvertrouwen.

Gouden littekens

Ken je Kintsugi? Dat is een Japanse techniek om gebroken keramiek te herstellen. Door middel van een gouden lijmpasta worden de scherven weer aan elkaar gezet. Het goud blijft zichtbaar in de lijm, zo ontstaat een gouden litteken. Het voorwerp is meer dan ooit een voorwerp geworden met een verhaal. En wat heel bijzonder is: het is meestal sterker geworden dan daarvoor. De goudlijm voegt als het ware kracht toe aan het voorwerp.

Hoe zou het zijn als je dat vertaald naar mensen? Dat je jouw littekens en barsten kunt gaan veranderen in goud? Dat klinkt natuurlijk prachtig, maar in de praktijk is dat best wel heel lastig. Want het is juist moeilijk, zo niet onmogelijk, om in je littekens goud te ontdekken toch? Daar zit juist je kwetsbaarheid. En jezelf kwetsbaar voelen is gewoon heel spannend. Misschien herinneren de scherven in je leven je wel aan een grote fout die je maakte of aan de dingen die je zo graag anders had gewild.

Je kwetsbaarheid wordt je kracht

Toch klinkt het aantrekkelijk nietwaar, om je kwetsbaarheid te veranderen in kracht. Maar je imperfecties laten zien vraagt moed. En dat is nu juist zo lastig. Want waar jij je het meest kwetsbaar en het meest onzeker over voelt zijn die dingen die in jouw leven barsten veroorzaken. Ik wil daar ook zeker niets aan af doen. Wat ik wel wil is je uitdagen om eens na te denken over de lessen die je daar misschien door hebt geleerd. Naar wat het je heeft gebracht, of nog zou kunnen brengen. Misschien heeft het je kijk op het leven veranderd bijvoorbeeld of je meer bewust gemaakt van wat belangrijk voor je is.

Wat het ook is: dat is wat ik bedoel met het omzetten van je kracht in kwetsbaarheid. Niemand is perfect. Ik niet en jij ook niet. Maar wat levert het op dat jij je verstopt omdat je onzeker bent? Wie wordt daar beter van? Of zou je door voorzichtig te delen over wat jij hebt meegemaakt of door te vertellen wie jij écht bent, een ander misschien de moed geven om zichzelf ook durven te laten zien?