Jezelf zijn. Is dat een illusie? 

Lekker jezelf zijn

Ik roep vaak dat ik mijn klanten help om lekker zichzelf te zijn. Maar wat betekent dat nu eigenlijk precies? Voor sommige mensen is dat kristalhelder, maar anderen krijgen spontaan een allergische reactie van het concept ‘jezelf zijn’. Ik zal je in elk geval vertellen wat mijn kijk is op dit begrip. Eigenlijk is het een beetje filosofisch om na te denken over jezelf zijn. Het komt er wat mij betreft op neer dat als je jezelf bent dat je vertrouwt op je eigen keuzes, je eigen pad volgt en de dingen doet (én laat) die goed passen bij je. Het heeft te maken met jouw identiteit. Met jezelf kennen én handelen naar wie je bent. Maar een eenduidige definitie bestaat niet en dat heeft natuurlijk alles te maken met de complexiteit van ons als mensen.

De 3 elementen

Sowieso kent dat begrip jezelf zijn een aantal woorden die als synoniem kunnen dienen: bijvoorbeeld autonoom, authentiek, origineel, echt, vrij, onafhankelijk, zelfstandig. Toch dekt dat niet helemaal de lading. Om het iets makkelijker te maken kun je ‘jezelf zijn’ onder verdelen in 3 elementen:

Zelfkennis

Het zit natuurlijk al in het woord, zelfkennis omvat alles dat je weet over jezelf. Wat zijn jouw talenten, waarden, behoeften en eigenschappen. Ook je valkuilen, levenslessen en jouw hele levenslijn vallen hieronder. Zelfkennis gaat over weten wat je wilt, wat belangrijk voor je is, waar je vandaan komt én waar je naar toe wilt en waar je naar verlangt en van droomt.

Regie nemen

Wanneer je de regie neemt over jouw leven betekent dit dat je zelfstandig (autonoom) keuzes maakt, dat je voor zover dit mogelijk is zelf je richting bepaalt en dat je de verantwoordelijkheid neemt over de consequenties van de keuzes die je maakt. Ook als dit betekent dat je soms obstakels moet overwinnen. Regie nemen over je leven op een manier die bij jouw past geeft je namelijk de mogelijkheid om te handelen vanuit jouw persoonlijke drijfveren. En dat zorgt ervoor dat je gemotiveerd blijft bij tegenslagen. 

Authenticiteit

Authentiek zijn betekent dat je trouw bent aan jezelf ondanks omstandigheden of invloeden van buitenaf. Trouw zijn aan jezelf is dat je handelt volgens jouw morele overtuigingen. Volgens jouw kernwaarden. Maar ook dat je denken, spreken en doen met elkaar overeenkomen. Authenticiteit betekent dat je eerlijk en transparant bent en dat je staat voor waarin je gelooft. ‘What you see is what you get’ zeg maar.

Je bent het al

Wanneer je nu denkt dat jij heel hard moet werken om deze 3 elementen van jezelf zijn te kunnen toepassen, heb ik een meevaller voor je. Het mooie is namelijk dat dat iedereen (ja, jij dus ook!) van nature al beschikt over deze 3 elementen. Alleen zijn er soms omstandigheden, ervaringen of overtuigingen die 1 of meer van deze elementen onder sneeuwen. Daardoor voelt het dan alsof je niet jezelf bent of kunt zijn.

De vraag is dus wat bij jou een rol speelt. Het is niet altijd eenvoudig om te benoemen hoe het komt dat jij het gevoel hebt dat jij niet je unieke zelf kunt of durft te zijn. Dat is de reden dat ik deze boodschap met je deel. Want laat ik er eens een lekker cliché ingooien: jij bent natuurlijk allang jezelf! Maar als jij je niet zo vóelt kan het best helpen om je te verdiepen in deze 3 elementen. Zo krijg je voor jezelf helder wat jou in de weg zit. 

Jij en de ander

Jezelf zijn begint met ontdekken wat jou uniek maakt, wat jou anders maakt dan anderen. Uniek zijn is iets dat je gewoon bent. Je hoeft daar niet heel erg hard je best voor te doen. Het ontstaat ook niet als je beroemd wordt of je excentriek kleedt. Het is niet afhankelijk van je beroep, je afkomst of jouw mate van succes. Het is gewoon wie je bent. Jij bent een unieke combinatie van eigenschappen, ervaringen, talenten, eigenaardigheden en een heel eigen patroon van doen en laten. Zo ben je gemaakt. Of je dat nu leuk vindt of niet.

Maar durf jij dat van jezelf te zeggen? Geloof je dat eigenlijk wel? Dat jij uniek bent? Of zie je jezelf als niet belangrijk onderdeel van de grote massa? Doordat wij als mensen zoveel op elkaar lijken zou je kunnen denken dat je niet wezenlijk verschilt van al die anderen. Maar wanneer je eens inzoomt op jezelf zul je ontdekken dat er ontzettend veel redenen zijn om juist wel te geloven dat er maar één iemand is zoals jij. Alleen je lichaam is al uniek. Maar dat niet alleen: wat dacht je van jouw unieke levensverhaal: alles wat jij hebt meegemaakt heeft jou gevormd tot wie je nu bent. Combineer dat dan eens met je unieke lichaam én jouw specifieke talenten en eigenschappen en je kunt niet anders dan concluderen dat er niemand is zoals jij. Klinkt lekker zoetsappig nietwaar?

Blokkades om jezelf te zijn

Het is best een helder verhaal, lekker uitgekauwd ook. Grote kans dat jij termen als ‘jezelf zijn’ of ‘uniek’ zijn, het liefst vermijdt. Toch vinden erg veel mensen het maar lastig om zichzelf te zijn. Simpelweg omdat er van alles in de weg kan zitten. Denk bijvoorbeeld aan een negatief zelfbeeld, emoties, omstandigheden, angst, ervaringen of bepaalde gedachten over jezelf. De vraag is natuurlijk of het erg is als jij het gevoel hebt dat je niet jezelf kunt (of durft) te zijn.

Persoonlijk denk ik dat dit inderdaad niet handig is. Want op het moment dat jij jezelf kunt zijn, kunt laten zien wie je bent en kunt uitdragen waar je voor staat, voel je jezelf namelijk veel gelukkiger. Net doen alsof of dingen doen die niet bij je passen, kosten namelijk heel veel energie. Mensen die het gevoel hebben zichzelf te zijn hebben bovendien een stabieler zelfvertrouwen. Wat overigens niet betekent dat ze nooit meer onzeker zijn. Maar weten wie je bent, jezelf kunnen zijn maakt dat je je goed voelt over wie je écht bent. En dat straal je dan vanzelf ook uit! 

Behoefte aan verbinding

Natuurlijk willen we allemaal het liefst ons zelf zijn ongeacht de situatie. Maar er speelt nog een ander belang mee. Je hebt namelijk ook een heel sterke behoefte aan verbinding met anderen. Daardoor kan het zomaar zijn dat je jezelf wegcijfert ten gunste van de ander, zodat jij kunt voldoen aan jouw behoefte tot verbinding en contact met de ander. Je ontwikkelt dan de neiging om te pleasen… Wil je daar meer over weten? Luister dan zeker ook even naar deze aflevering van mijn podcast: #19-stoppen met pleasen doe je zo!

Het is daarom heel belangrijk dat je een mooie balans gaat vinden tussen jouw behoefte aan uniek zijn, jezelf zijn én je behoefte aan contact en verbinding. Een mooi uitgangspunt daarbij is het eeuwenoude heb de ander lief (net) zoals jezelf. Wanneer je leert jezelf te zijn, jezelf te accepteren ontdek je ook dat je veel meer open staat voor anderen, voor echte ontmoetingen met de mensen om je heen. Hierdoor kun je dus veel makkelijk aan die universele behoefte van verbinding tegemoet komen.   

Jezelf zijn en geluk

Dus als je van je onzekerheid af wilt en vol zelfvertrouwen jezelf wilt zijn, ga dan eens kijken naar die 3 elementen die ik je noemde: zelfkennis, regie nemen (of autonomie) en authenticiteit (je denken, doen en spreken komen met elkaar overeen, je bent echt). 

Als jij je realiseert dat je nog te vaak jezelf verloochent, jezelf niet durft te zijn of te laten zien en je weet dat je veel gelukkiger zou zijn als je meer keuzes zou maken die dicht bij je liggen, zie dat dan als een mooi inzicht waarmee je aan de slag gaat. En onthoudt: de basis van een gezonde verbinding met anderen is zelfkennis. Want pas wanneer jij écht jezelf bent in relatie met de ander kan er sprake zijn van een oprechte connectie.  

Spijt

De Australische verpleegkundige Bonnie Ware schreef het boek: de top 5 regrets of the dying. In dit boek vertelt ze over de 5 punten waar mensen op hun sterfbed het meeste spijt van bleken te hebben.

1. Ik zou willen dat ik meer had geleefd zoals ik dat zelf wilde, in plaats van volgens de verwachtingen van anderen. Had ik maar niet zoveel gewerkt?
2. Ik zou willen dat ik niet zo hard had gewerkt
3. Ik zou willen dat ik de moed had gehad om mijn gevoelens te uiten
4. Ik zou willen dat ik contact had gehouden met mijn vrienden
5. Ik zou willen dat ik mezelf had toegestaan om gelukkig te worden.

Als je goed kijkt zie je dat 3 van deze punten betrekking hebben op jezelf zijn, op kiezen voor wat voor jou belangrijk is en op zeggen wat je denkt en voelt. (Nummer 1, 3 en 5). Dit benadrukt wat mij betreft het belang van investeren in jezelf zijn.

En weet je wat het mooie is? Je hoeft helemaal niet bij 0 te beginnen. Je hebt al zoveel in huis aan zelfkennis, aan vaardigheden die je helpen om de regie te nemen over jouw keuzes en leven en je weet ook al best wel waar jouw denken en spreken niet overeenkomen met je gedrag.

Aan jou de keuze

Aan jou de keuze om wat al in je zit te gaan gebruiken en daar waar jij blokkades weet die je in de weg staan om lekker jezelf te zijn op te ruimen. En weet je nu dat je dit niet alleen kunt of wilt? Weet dan dat ik een heel mooi traject heb waarin ik vrouwen help om te groeien van onzekerheid naar zelfvertrouwen, zodat ze weer vol vertrouwen zichzelf durven te zijn en een gezond zelfbeeld ontwikkelen. Wil je weten of dat wat voor jou is? Kijk dan eens op mariaremmers.nl/lifecoaching voor meer info. Of maak een afspraak om eens vrijblijvend verder te praten of ik iets voor je kan betekenen.

Want weet je: uiteindelijk ben jij de enige die hier invloed op heeft. En jouw identiteit ontdekken, jezelf zijn én steeds meer laten zien in het dagelijks leven, is de meest boeiende en interessante weg die je kunt bewandelen in je leven.