Stoppen met pleasen? Zo doe je dat!

Met een lach op je gezicht zeg je ja, maar van binnen schreeuw je nee! Elke keer opnieuw heb je voor je het weet weer toegezegd iets te doen, terwijl je daar helemaal geen tijd voor hebt. Is dat herkenbaar voor je? Je bent altijd bereid om anderen te helpen, maar omdat je zelden nee zegt, loop je zelf vaak op je laatste benen. 

Als jij voortdurend (bewust of onbewust) over je eigen grenzen gaat, alleen maar ja zegt, terwijl je liever nee zou zeggen, dan wordt je daar uiteindelijk gefrustreerd, onzeker en doodmoe van. Dat weet je ook best wel, maar je bent er inmiddels zo aan gewend dat je al ja hebt gezegd voordat je hebt nagedacht. En je kunt mensen die op je rekenen toch niet zomaar teleurstellen? Dat zou je ook niet willen…

Altijd aardig zijn

Velen van ons groeien op met het idee dat ze vooral vriendelijk moeten zijn. Aardig zijn en nee zeggen gaat in ons hoofd vaak niet goed samen. Nee zeggen wordt al snel geassocieerd met onwil. Dus als je vooral aardig moet zijn van jezelf, dan is het een logisch gevolg dat het lastig wordt om nee te zeggen. Ten minste, dat is wat er gebeurt in de gedachten van veel vrouwen. Dan is een gewoonte van vooral ja zeggen, jezelf weg cijferen en het anderen zoveel mogelijk naar de zin maken, snel ontwikkeld. Ook als je dat eigenlijk niet wilt of het helemaal niet uitkomt…Kortom je bent aan het ‘pleasen’.

Want nee zeggen zonder je schuldig te voelen. Of sowieso nee zeggen. Hoe doe je dat eigenlijk? Voor veel mensen is dat helemaal geen probleem normaal gesproken. Toch kan het iedereen overkomen dat er een moment aanbreekt dat het in de praktijk best nog wel een uitdaging is om iets te weigeren. Iedereen heeft daar wel eens last van. Maar als je dit heel erg vaak ervaart en het een patroon is geworden voor je, dan is het slim om er iets aan te doen! 

Balans zoeken

Begrijp me goed: Het is helemaal niet erg om rekening te houden met anderen in je omgeving. Grote kans dat je dat net als ik wel heel belangrijk vind en het bewust doet. Alleen als er sprake is van ja zeggen uit gewoonte, zonder nog stil te staan bij wat jouw eigen behoeftes zijn, is dat een belangrijk signaal. Structureel over je eigen grenzen gaan of uiteindelijk niet eens meer weten wat jouw grenzen zijn is namelijk een kostbare inbreuk op jouw welzijn. 

Dat is precies de reden dat ik dit onderwerp met je bespreek in dit blog. Want het is één ding om behulpzaam, vriendelijk en aardig te zijn, maar het is iets heel anders als dat gaat ten koste van jezelf. Dat brengt namelijk een hoop gedoe met zich mee. Het effect van jezelf steeds voorbijlopen is namelijk dat je zoals ik al eerder benoemde gefrustreerd wordt, moe wordt en dat je meer en meer jezelf verstopt en onzichtbaar maakt omdat je het zo druk hebt met het anderen naar de zin maken. Ik geloof dat het belangrijk is dat hierin balans ontstaat. Dat je best klaar mag staan voor iemand anders, maar dat dit komt vanuit energie, zin en plezier in plaats van uit een soort ‘moeten’ en een gevoel van verplichting.

Je eigen behoeften

Wat maakt het nu zo lastig om te luisteren naar jouw eigen behoeften? Dat kan uiteraard allerlei redenen hebben. Mogelijk heb je nooit goed geleerd om je grenzen aan te geven. Of weet je niet zo goed waar die precies liggen. Maar een andere reden kan ook heel goed zijn dat je reageert op jouw verlangen om ‘erbij’ te horen. Erbij horen is nu eenmaal een universele menselijke behoefte. Die behoefte wordt beantwoord op het moment dat we verbinding ervaren met andere mensen. Op het moment dat je die verbinding niet ervaart kan de angst voor afwijzing zomaar om het hoekje komen kijken in jouw hoofd en lijf. Dat is niet gek, maar het is wel lastig! Die angst kan zo aanwezig zijn dat jij daardoor niet goed voor jezelf durft op te komen of dat je het daarom soms ingewikkeld vindt om nee te zeggen.

Het is dus heel normaal dat jij graag aardig gevonden wilt worden en ergens bij wilt horen. Alleen het nadeel is dat die behoefte ertoe kan leiden dat jij alles doet om maar geaccepteerd te worden.

Dit is pleasen

Dat is dus ‘pleasen’. Je doet van alles waarvan jij denkt dat de ander dit wil of nodig heeft. Alles wat in jouw macht ligt om de ander maar te plezieren. Vaak is je (onbewuste) doel dan om te voorkomen dat de ander jou afwijst of niet meer leuk vindt. Met andere woorden: je plaatst de behoeftes en wensen van de ander boven die van jezelf.

Maar wanneer je te weinig je grenzen aangeeft, beland je uiteindelijk in een situatie waarin jij jezelf verliest. Het kan dan zomaar zijn dat je niet eens meer precies weet wat nu voor jou van belang is. Wat jij nodig hebt. Voor je het weet heb je dan het gevoel dat je geleefd wordt. Dat je niet meer in staat bent om nee te zeggen. Zo ontstaat dan een flink energielek en loop je het risico dat je jezelf voorbijloopt.

Zelfvertrouwen

Pleasen komt heel vaak voort vanuit onzekerheid. Onzekerheid of je wel leuk genoeg bent voor de ander. De gedachte dat iemand je alleen maar leuk vindt vanwege dat wat je doet voor hem of haar. Die onzekerheid over jezelf zorgt er dan voor dat je op zoek gaat naar waardering en bevestiging van buitenaf. De oplossing is denk ik duidelijk. Wat jij mag gaan leren zien is je waarde van binnenuit! Als je namelijk jouw zelfbeeld, jouw eigenwaarde gaat verbeteren, dan zul je merken dat het veel makkelijker is om je grenzen aan te geven.

5 Sleutels om te stoppen met pleasen

Ik deel graag 5 sleutels met je die voor jou de deur kunnen openen naar een gezonde manier om jouw grenzen aan te geven en te stoppen met pleasen:

Zelfbeeld

Als basis is het belangrijk dat jij een gezond zelfbeeld hebt. Dat je realistisch en positief denkt over jezelf. Dat zorgt er namelijk voor dat je beter weet wat je nodig hebt, maar ook dat je in staat bent om autonoom keuzes te maken en dat je ongeacht de situatie, jezelf durft te zijn. 

Grenzen

Even een open deur: als jij niet weet wat je grenzen zijn en je er niet bewust van bent ga je er natuurlijk makkelijker overheen. Dan voel je vaak achteraf pas dat jij je grens hebt overschreden en dat je er spijt van hebt dat je iets hebt afgesproken, ja hebt gezegd of iets hebt gedaan dat je beter niet had kunnen doen. Ken jezelf dus, weet wat belangrijk voor je is. Bedenk ook of iets je juist energie kost of oplevert. Een energielek is een belangrijke indicatie voor een grens. 

Als jij weet wie je bent en waar je voor staat heb je misschien wel je grenzen vastgesteld maar zul je merken dat er verschillen zijn in hoe strikt je er mee om wilt gaan. Een mooie vraag hierbij is: is deze grens een musthave (je kunt niet zonder…) of een nice-to-have (je vindt het fijn, maar het is ook goed als het anders loopt). Twee handige vragen bij het nadenken over een verzoek en jouw grenzen daarin zijn:

• • Heb ik er tijd voor?
  • Krijg ik er energie van

Schuldgevoel

Een andere sleutel heeft betrekking op dat je wel je grenzen aangeeft, maar dat je er vervolgens een rotgevoel over hebt. Misschien zelfs een schuldgevoel. Het is mooi om dan eens stil te staan bij waar jij je precies schuldig over voelt

3. • Heeft dit betrekking op de ander en hoe jouw grens voor de ander moet zijn, dan is de kans heel groot dat jij aan het invullen bent voor een ander, en dat is nooit effectief. Je kunt dan 2 dingen doen: of je stopt met invullen en laat je schuldgevoel los, of je vraagt na bij de ander hoe die het heeft ervaren dat jij nee zei.
   • Kom je er niet helemaal uit dan zou het kunnen zijn dat je vooral vanuit jouw eigen onzekerheid reageert. Wees je er dan bewust van dat je altijd van gedachten mag veranderen, dat je je mening mag herzien of mag terugkomen op afspraken. Wees hierin niet te streng voor jezelf. Dat oordeel over jezelf veroorzaakt namelijk een vervelend gevoel en zorgt ervoor dat je niet zo makkelijk de keuze maakt om terug te komen op je pleasegedrag. 

Ja zeggen = nee zeggen

Een andere belangrijke sleutel bij het stoppen met pleasen is dat jij weet dat als je ergens ja op zegt, je nee zegt tegen iets anders. En misschien is dat ‘andere’ wel belangrijker. Stel jezelf dus altijd de vraag: waar zeg ik nee tegen als ik hier ja tegen zeg? 

Keuze

Je hebt altijd een keuze! En die mag je niet alleen maken, nee dat doe je ook. Wat kies jij? Het mooie is dat jij als jij je herkent in please-gedrag heel simpel een makkelijk trucje kunt aanleren. Dat is dat je vanaf nu nooit meer impulsief en direct reageert op een verzoek, maar dat je de tijd neemt om na te denken en af te wegen wat jij denkt dat het beste antwoord wordt. Dit doe je door voortaan op elk verzoek te zeggen: ik wil er graag even over nadenken. Zie dit als een eerste stap in jouw groeiproces naar minder pleasen en meer jezelf zijn. Want uiteindelijk is het natuurlijk het prettigst als je gewoon nee gaat zeggen wanneer je iets niet wilt.

Groeien in zelfvertrouwen

Deze sleutels kunnen je op weg helpen naar minder pleasen, maar de basis ligt bij hoe jij naar jezelf kijkt. Want het is veelzeggend als je steeds ja zegt op verzoeken die jou uiteindelijk juist in de weg zitten. Daarom hoop ik dat je naast oefenen met nee zeggen, je grenzen leren kennen en stoppen met pleasen vooral gaat zien hoe waardevol jij bent, dat je een gezond zelfbeeld ontwikkelt en dat je gaat groeien in zelfvertrouwen. Want als je zelfvertrouwen hebt voelt alles een beetje lichter en luchtiger en is het ook makkelijker om lekker jezelf te zijn.