Maak een einde aan je uitstelgedrag

Discipline, doorzettingsvermogen, productiviteit, resultaten…allemaal dingen die voor jou misschien klinken als ver van je bed show. En daar baal je regelmatig van. Want je hebt bepaalde dingen die je graag zou willen aanpakken. Misschien is het een droom, misschien een verandering die je wilt realiseren. En elke keer begin je er vol goede moed aan, alleen het afronden en volhouden…dat lukt je eigenlijk niet goed. Wordt je een doorzetter? Daar is moed én verandering voor nodig! Maar dan ben je wel in staat om eindelijk je doelen te bereiken.

Allereerst: Veranderen is ongelofelijk lastig. Toch begeleid ik als coach voortdurend mensen in hun wens om iets in hun leven te veranderen. Heel vaak is dat hun verlangen om met meer zelfvertrouwen in het leven te staan. Of de wens om hun loopbaan op een andere manier vorm te geven. Dat vraagt vaak om het doorbreken van patronen in gedrag en denken die al wat langer bestaan. En dat is gewoon een uitdaging. Daarom wil ik je vandaag wat handvatten meegeven die een verandering iets eenvoudiger maken. Ten minste: als je er echt mee aan de slag gaat!

Hoe concreter hoe beter!

Een plan maken zorgt ervoor dat een idee tot leven komt. Dat het vanuit het vage, het dromerige, de wens verandert in een concreet stappenplan. Wanneer je precies weet wat je moet doen én hoe je dat doet, vergroot dit de kans dat je daadwerkelijk in actie komt. Ik vind het hierbij heel prettig om de methode van David Allen: Getting things done, te gebruiken. De essentie van de methode zit in het uit je hoofd halen van je ideeën en deze omzetten in concrete projecten. Dus: gebruik je hoofd om na te denken, niet om dingen in op te slaan. Met een aantal eenvoudige stappen kun je deze methode toepassen in je leven.

Verzamelen

Schrijf je hoofd leeg. Alles waar je aan moet denken, wat je nog wilt of moet doen, dat noteer je.

Labelen

Vervolgens ga je alles wat je hebt genoteerd een label geven. Alles wat je in 2 minuten kunt doen gaat naar je actielijst. Alle dingen die nog wat vaag zijn, of die langer duren dan 2 minuten, die label je als project.

Verwerken

Daarna is het tijd om keuzes te maken over de projecten. Welke wil je gaan uitvoeren? Plan die in. Welke kunnen nog even wachten? Schuif die door naar later. Let op: het is heel belangrijk om de tijd te nemen om de projecten waar je mee aan de slag wilt, om te zetten in concrete actiepunten. Bij voorkeur actiepunten die je in een paar minuten kunt uitvoeren of inplannen.

In actie

De actiepunten van je actielijst én die van je projecten waar je mee aan de slag wilt gaan plan je in je agenda in, zodat je ook echt tijd hebt om in actie te komen. 

Dit is een hele korte en beperkte uitleg. In het boek: Getting things done, lees je veel meer over deze methode.

Eat that frog

Leer jezelf om altijd als eerste te doen wat het meest vervelende onderdeel is van jouw to-do lijstje. De taak die je het liefste uitstelt, waar je tegenop ziet en waarvan je weet dat je het echt moet doen. De gedachte hierachter komt uit een verhaal van Mark Twain, waarin hij zei: als je elke morgen een levende kikker eet, dan weet je dat dit waarschijnlijk het ergste is dat je die dag moet doen en zul je daarom met een heerlijk gevoel de dag verder ingaan. Want laten we eerlijk zijn, het idee om een kikker te moeten eten lijkt mij vreselijk…

De kikker is dus jouw vervelendste taak op je lijstje. Wanneer je die ‘kikker’ als eerste doorslikt voel je je opgelucht, geeft dit je energie én heb je meer focus voor de rest van je taken. Blijf je die taak uitstellen, dan zul je merken dat dit je veel aandacht en energie kost. Met andere woorden: die kikker wordt steeds groter en meer aanwezig. Brian Tracy is de bedenker van deze methode om je uitstelgedrag te lijf te gaan. Vindt je het leuk daar meer over te weten? Kijk dan dit filmpje waarin kort wordt uitgelegd wat deze methode inhoudt.  

Wat wil je echt?

De reden dat je soms maar lastig in actie komt of volhoudt is heel simpel: je wilt het niet echt. Je motief is niet juist. Je bent ergens aan begonnen omdat je dacht dat het zo hoorde, omdat je weet dat iemand anders het waardeert of simpelweg omdat je het lastig vond om nee te zeggen toen iemand je ervoor vroeg. Wanneer je bezig bent met iets dat je eigenlijk niet wilt, dan is het veel lastiger om vol te houden.
Daarom is een heel belangrijke stap bij een verandering die jij wilt realiseren dat je precies weet wat jij graag zou willen bereiken met jouw inspanning. Hierbij kan het helpen om het eindresultaat te visualiseren of je voor te stellen wat er gebeurt als je niet in actie komt. Daarmee wordt het voor jou duidelijker waarom je iets wilt en dus ook of de route die jij wilt inslaan de juiste is.

Volhouden maar

Natuurlijk geldt dan ook het eerste principe wat ik met je deelde: hoe concreter hoe beter. Merk je nu dat je maar moeilijk kunt volhouden? Hou dan je brein een beetje voor de gek. Je brein wil namelijk het liefst zo min mogelijk energie verbruiken en kiest dus het liefst voor de dingen die je al gewend bent. Heel vaak is dat superfijn, maar niet als je iets wilt veranderen.

Weet je al dat je met iets bezig bent dat je moeilijk gaat vinden om vol te houden? Schrijf dan van tevoren eens op wat je op die momenten zou kunnen doen. Het is natuurlijk wel handig als dat dingen zijn die je ook prettig vindt om te doen. Als voorbeeld: stel dat je minder vaak je telefoon wilt pakken, maar toch die behoefte steeds voelt. Besluit dan wat je ook zou kunnen doen op zo’n moment. Bijvoorbeeld: ik zet even een kop thee, of ik pak lekker even een tijdschrift.

Niet zo streng

Uitstelgedrag komt niet zomaar uit de lucht vallen. Het heeft vaak een heel duidelijke oorzaak. Meestal ligt de basis van je uitstelgedrag in het oordeel dat jij hebt over wat je wilt of moet doen. Je mindset is hierin dus van grote invloed. Dat wil niet zeggen dat er soms geen goede redenen zijn om iets uit te stellen natuurlijk.

Maar als jij ergens van droomt of graag wil en je gelooft dat jij er niet goed in bent dan ga je je daar ook naar gedragen. Dat geldt ook als je iets vervelend vindt of saai. Of wat dacht je van een onrealistisch beeld van je einddoel? Uiteindelijk spelen al die oordelen over jezelf, je droom of je taak een belangrijke rol. Ze vormen zo de basis onder jouw uitstelgedrag. Een beetje minder streng zijn, of de lat iets minder hoog leggen kan daarom ook heel goed helpen om je uitstelgedrag aan te pakken.

Experimenteer!

Als je ergens van droomt of je wil iets graag bereiken dan is het belangrijk dat je doorzet, dat jij je motivatie hoog houdt en dat je niet opgeeft. En ja, ik zeg dit ook tegen mezelf. Het valt nu eenmaal niet altijd mee om door te zetten. Vooral als je hobbels tegenkomt op je weg er naar toe. Toch loont het 9 van de 10 keer de moeite om door te zetten.

Hoe zit dat? Als je iets wilt bereiken of veranderen komt dat voort uit een verlangen. Daar droom je van, of je bent overtuigd dat de verandering noodzakelijk is. Maar veranderen brengt onzekerheid met zich mee. Daarom zien we de route richting de verandering vaak met minder enthousiasme tegemoet. Want je weet niet precies hoe het zal zijn als jij de verandering hebt gerealiseerd. Dat is spannend en daar wordt je onzeker van. Zo ontstaat weerstand. Ons brein vertelt ons om vooral niet te veranderen. Om terug te vallen op wat bekend is. Maar dat is juist niet effectief. Want als je doet wat je altijd al deed, krijg je wat je altijd al kreeg. Terwijl soms juist door de weerstand van verandering heen iets heel moois kan ontstaan. Denk maar aan het proces dat een rups doorloopt om een vlinder te worden.

Kortom: als je jouw verlangens, plannen en dromen écht wilt realiseren, erken dan dat je misschien wel heel veel weerstand ervaart, maar geef jezelf tegelijk de ruimte om te onderzoeken op welke manier je wél je doel kunt bereiken. Stap voor even uit je comfortzone, verras jezelf en vooral: maak een einde aan je uitstelgedrag.